Als ouder ben je samen verantwoordelijk voor de verzorging van je kinderen tot zij 21 jaar zijn. Ga je uit elkaar, dan moet je hiervoor een financiële regeling treffen.

In veel gevallen leidt dat ertoe dat een van de partners kinderalimentatie moet betalen. Is een van beide partijen niet in staat in zijn/haar eigen onderhoud te voorzien, dan komt daar partneralimentatie bij.

Helaas nemen veel ex-partners het niet zo nauw met de betaling. En dat lijkt een groeiend probleem. Vorig jaar kreeg het Landelijk Bureau Inning Onderhoudsbijdragen (LBIO) 9.900 verzoeken binnen voor het innen van kinderalimentatie: 23 procent meer dan het jaar ervoor.

De organisatie verwacht dit jaar een verdere toename: 10.500 aanvragen voor kinderalimentatie en 2.500 aanvragen partneralimentatie.

Afnemend draagvlak

LBIO-directeur Leo de Bakker wijt dit deels aan de economische crisis. Maar hij signaleert ook een afnemend draagvlak om te betalen, dat hij toeschrijft aan de volgens hem ondoorzichtige rekenmethode die de rechter gebruikt om het alimentatiebedrag te bepalen.

Eenvoudig zelf uitrekenen hoeveel je kwijt bent is vrijwel onmogelijk, omdat allerlei factoren van invloed zijn op de hoogte van de alimentatie, zoals de afgesproken omgangsregeling en diverse aftrekposten en drempelbedragen.

Volgens Paul van der Ploeg, directeur van Scheidingsexpert Nederland, een landelijke organisatie voor onafhankelijk scheidingsadvies ontstaan veel problemen als de alimentatie via een gerechtelijke procedure wordt vastgesteld, waarbij beide partijen een eigen advocaat inschakelen en de alimentatie op een zitting wordt vastgesteld.

Teleurstellend

"De hoogte van de alimentatie wordt dan niet door jou bepaald, maar door de rechter. De uitkomst is vaak voor beide partijen teleurstellend", merkt Van der Ploeg uit ervaring.

"Bovendien worden bij de berekening van de alimentatie veel belangrijke aspecten buiten beschouwing gelaten, zoals de verdeling van de bezittingen, wijzigingen van woonsituatie en afspraken over het pensioen. Deze komen meestal in een aparte zitting aan de orde, maar dan is het alimentatiebedrag al vastgesteld."

Hij noemt het klassieke voorbeeld van een eigen woning die door de man is verlaten, terwijl zijn ex-vrouw er met de kinderen achterblijft. "Als het huis na enkele jaren niet is verkocht, wordt de woning in de belastingaangifte van de man overgeheveld naar box 3 en vervalt dus voor hem de hypotheekrenteaftrek. Hierdoor kan de man de alimentatie vaak niet meer betalen."

Gezamenlijk convenant

Deze problemen kunnen volgens Van der Ploeg worden ondervangen door een gezamenlijk convenant op te stellen, waarin alle over de scheiding te maken afspraken zijn geïntegreerd.

Wat betreft de eigen woning kunnen diverse scenario's met bijkomende gevolgen voor de alimentatie worden opgenomen, zodat de alimentatie wordt aangepast aan de actuele financiële situatie.

Een ander scenario waarmee in het convenant rekening kan worden gehouden is als de ontvangende partner gaat hertrouwen of samenwonen alsof hij/zij is gehuwd. "Normaal gesproken vervalt dan definitief het recht op partneralimentatie, mits de voormalige partner kan bewijzen dat zijn ex samenwoont.

Maar je kunt in het convenant een proeftijd opnemen", stelt Van der Ploeg. "Je spreekt dan bijvoorbeeld af dat als de ontvangende partij eerlijk meldt dat hij/zij gaat samenwonen, de alimentatiebetaling wordt
hervat als de relatie binnen een halfjaar stukloopt."

Deze tijdelijke terugkeergarantie biedt beide partijen voordeel, volgens de echtscheidingsdeskundige. "De ontvangende partij zet bij een nieuwe relatie niet vele jaren partneralimentatie op het spel, terwijl zijn/haar ex-partner ruzie voorkomt en is vrijgesteld van de bewijslast."

Inkomensschommelingen

In het convenant kan volgens Van der Ploeg ook worden afgesproken welke invloed een verandering in het inkomen van je ex-partner heeft op de hoogte van de alimentatie. Zo wordt voorkomen dat je bij inkomensschommelingen steeds opnieuw naar de rechter moet om het alimentatiebedrag aan te passen.

Het convenant wordt door een gezamenlijke advocaat ingediend bij de Rechtbank. De rechter toetst vervolgens of de belangen van de kinderen voldoende zijn gewaarborgd en of de afspraken niet in strijd zijn met de wet.

Helaas zijn sommige relaties zo verstoord dat het niet mogelijk is tot gezamenlijke afspraken te komen. In dat geval rest een langdurige en vaak emotionele procedure.

Methode Bol

Je kunt daarbij wel via je advocaat aansturen op een andere berekeningsmethode van de kinderalimentatie, zegt Van der Ploeg. De rechter hanteert de zogeheten Trema-normen. Een alternatief is de 'methode Bol', vernoemd naar de bedenker, advocate Joke Bol.

Deze rekenmethode gaat niet uit van het klassieke alimentatiemodel waarbij de ene ouder zorgt en de ander betaalt, maar van de werkelijke lastenverdeling van de kinderen. "Hierdoor kunnen armoede en rijkdom eerlijker worden verdeeld en kan bijvoorbeeld worden voorkomen dat een ouder eenzijdig voor
de kosten opdraait."

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl